This article was written in 2015. It might or it might not be outdated. And it could be that the layout breaks. If that’s the case please let me know.

Deel die data nou gewoon

Ik schrijf nu al een jaar of drie elke maand een column voor Webdesigner Magazine. De reden dat ik dat doe is omdat ik het belangrijk vind dat ik de kennis die ik bezit moet delen met jullie. Met mensen met meer talent dan ik. Met mensen met toffe klanten die gebaat zijn bij mijn kennis. Ik kom uit een familie van onderwijzers, dus deze manier van denken is vanzelfsprekend voor me. Kennis wordt pas écht interessant als je hem deelt. Als andere mensen er mee aan de slag gaan dan komen ze namelijk op ideeën en inzichten die jij nooit had kunnen verzinnen. Zo werkt vooruitgang. Voortborduren op andermans kennis.

Dit vrijelijk delen van kennis is ook een van de basisprincipes waar het web op is gebaseerd. Dat is natuurlijk een van de redenen waarom ik dat web ook zo ontzettend mooi vind. Mensen zetten alles wat ze weten gewoon gratis op hun blog. Of op een CodePen. Of op Github. Ik zelf heb mijn vak van frontend-designer niet geleerd door boeken te kopen, ik heb het geleerd door blogs te lezen op het web. Door de voorbeelden die daar behandeld werden te bestuderen. Door naar de source code te kijken. Door er mee te spelen. Daardoor heb ik zelf ook weer dingen uitgevonden. En die heb ik op mijn beurt weer gedeeld op mijn eigen blog in de hoop dat andere mensen hier weer nóg toffere dingen mee gaan ontdekken.

Ik vind het echt fantastisch dat het web zo werkt.

En ik vind het ook vanzelfsprekend. Het verrast me ook altijd enorm als andere mensen, of bedrijven, of instanties, dit gratis delen van kennis niet vanzelfsprekend vinden.

De laatste tijd ben ik wat aan het spelen met bots. Zo heb ik een bot geschreven die drie keer per dag een werk uit de collectie van het Cooper Hewitt museum op mijn site plaatst, en mij vervolgens een linkje stuurt. Er zit natuurlijk een heleboel oude rotzooi tussen, van werken die gelukkig voor altijd in het depot blijven staan, maar er zitten regelmatig ook echte pareltjes tussen. Prachtige meesterwerken die ik nooit zou hebben gezien als ik niet zo’n bot had gemaakt. Maar belangrijker nog: ik zou die meesterwerken nooit hebben gezien als het Cooper Hewitt museum hun complete collectie niet beschikbaar had gesteld via een goede (en leuke) API. Wat mij betreft begrijpt dat museum precies hoe het web werkt. Net zoals het Rijksmuseum. Maar helaas zijn dat uitzonderingen. Er zijn niet veel topmusea met een bruikbare API. Probeer maar eens een goede API te vinden, mét plaatjes, van een goed museum van hedendaagse kunst. Die zijn er niet. En dat blijkt te komen doordat er copyright zit op de meeste moderne kunstwerken. Copyright. Op afbeeldingen van kunstwerken. Ik heb echt heel erg veel moeite om dat te begrijpen. Zo volkomen nutteloos.

Het betekent dat musea die afbeeldingen niet mogen delen. Het betekent ook dat ik die afbeeldingen dus nooit te zien krijg. Ik zal dus nooit verrast worden door een onbekend werk van een mij onbekende kunstenaar. Dat werk blijft onbekeken in het depot staan. Ik zal dus ook nooit aan andere mensen kunnen vertellen hoe bijzonder dat werk is. Jullie allemaal kennen die kunstenaar nu net zomin als ik. Dat gebeurt er als je kennis niet deelt. Dan gaat men vergeten.

Maar het niet hebben van een goede API betekent natuurlijk ook dat je alleen maar die ideeën uit kunt voeren die je zelf kunt verzinnen én waar je genoeg budget voor hebt. Het Stedelijk Museum zal dus nooit een bot krijgen die een kunstwerk uit hun archief toont als je er vriendelijk om vraagt. Ten eerste omdat dat niet mag. En ten tweede omdat dat vast niet bovenaan hun lijstje met projecten staat. Er is nu wel zo’n bot voor de collectie van het Cooper Hewitt museum

Maar dat toegankelijk maken van data is niet alleen nuttig voor musea. En het gaat ook niet alleen om het delen van kennis. Het gaat ook gewoon om geld verdienen. Ook bedrijven zouden er bij gebaat zijn. Ik heb jarenlang gewerkt voor een hele grote Nederlandse luchtvaartmaatschappij. Ik heb ze regelmatig geadviseerd op een API te maken waardoor andere bedrijven hun vluchten direct konden gaan verkopen. Wellicht ook via briljante ideeën die ze zelf niet konden verzinnen. Of die ze zelf niet konden realiseren. Maar dat hebben ze nooit gedaan. En dat komt doordat ze nog steeds denken dat je je data moet beschouwen als eigendom, en dat je je eigendom vooral niet moet delen.

Ik ben het daar hartgrondig mee oneens.